Wanneer denken, plannen of concentreren niet meer vanzelf gaan, heeft dat grote invloed op je dagelijks leven. Handelingen die eerder vanzelfsprekend waren, kosten ineens veel moeite of lukken helemaal niet meer. Cognitieve problemen kunnen ontstaan door hersenletsel, langdurige stress of psychische klachten. Ergotherapie biedt dan ondersteuning. Er wordt gekeken naar wat er speelt en hoe je het dagelijks functioneren weer op een haalbare manier vormgeeft.
Wat zijn cognitieve klachten?
Cognitieve klachten ontstaan bij problemen in het functioneren van het brein. Dat kan leiden tot geheugenverlies, moeite met concentratie of het verliezen van overzicht. Veel mensen ervaren hierdoor belemmeringen bij werk, huishouden of sociale contacten. De klachten komen vaak pas aan het licht tijdens dagelijkse activiteiten. Ze kunnen tijdelijk zijn, maar soms ook blijvend aanwezig. Het doel van cognitieve revalidatie is beter leren omgaan met deze beperkingen.
Oorzaken van cognitieve problemen
Cognitieve problemen ontstaan om verschillende redenen. Ze kunnen het gevolg zijn van een beroerte, een ongeluk of een infectieziekte. Ook psychische aandoeningen, burn-out of langdurige stress hebben invloed op de werking van het brein. Soms ontstaan de klachten geleidelijk, bijvoorbeeld na maanden van overbelasting. In andere gevallen treden ze acuut op. Ongeacht de oorzaak hebben ze altijd invloed op hoe iemand zijn of haar dag beleeft en organiseert.
Intake en observatie
Een ergotherapeutische behandeling begint met het in kaart brengen van de klachten. Dat gebeurt via een intakegesprek, waarin besproken wordt welke activiteiten moeilijk gaan. Daarnaast kunnen observaties of vragenlijsten worden ingezet. Deze fase is belangrijk om te bepalen waar de grootste knelpunten liggen. Op basis van deze informatie wordt een plan opgesteld, dat gericht is op verbetering of ondersteuning in het dagelijks leven.
Psycho-educatie: inzicht geeft grip
Een belangrijk onderdeel van cognitieve revalidatie is psycho-educatie. Dit houdt in dat er uitleg wordt gegeven over hoe het brein werkt en wat de functie is van cognitieve processen zoals aandacht, geheugen en informatieverwerking. Door beter te begrijpen wat er gebeurt, ontstaat meer rust en herkenning. Mensen leren patronen te herkennen die hun functioneren beïnvloeden, wat leidt tot meer grip op dagelijkse situaties.
Compensatiestrategieën aanleren
Wanneer herstel van cognitieve functies beperkt blijft, is het aanleren van compensatiestrategieën essentieel. Dit zijn manieren om met de beperkingen om te gaan. Denk aan het gebruik van visuele hulpmiddelen, herinneringsapps of het verdelen van taken over de dag. Ook het plannen van rustmomenten of het verminderen van prikkels kan helpen. Het doel is om het dagelijks leven zo zelfstandig mogelijk in te richten.
Betrekken van naasten
Cognitieve problemen raken niet alleen de persoon zelf, maar ook de mensen in de directe omgeving. Daarom worden naasten vaak betrokken bij het behandelproces. Zij krijgen uitleg over de aard van de klachten en leren hoe zij kunnen ondersteunen. Het is belangrijk dat zij weten wat wel en niet helpend is. Goede afstemming voorkomt misverstanden en bevordert het herstelproces.
Voor wie is cognitieve ergotherapie geschikt?
Cognitieve ergotherapie is bedoeld voor mensen die door neurologische of psychische oorzaken beperkingen ervaren in het dagelijks functioneren. Dit kan het gevolg zijn van niet-aangeboren hersenletsel (NAH), een beroerte, burn-out, depressie, dementie of langdurige COVID-klachten. Ook bij onzichtbare klachten, zoals mentale vermoeidheid of prikkelgevoeligheid, biedt deze therapie ondersteuning. De begeleiding richt zich op het verbeteren van zelfstandigheid en het vinden van praktische oplossingen.
Herstel vraagt aandacht en tijd
Cognitieve revalidatie is vaak een proces van kleine stappen. Herstel vraagt tijd, structuur en geduld. Door samen te werken aan realistische doelen en passende strategieën, wordt het mogelijk om weer meer grip te krijgen op het dagelijks leven. Niet elk probleem is op te lossen, maar met de juiste ondersteuning ontstaat er ruimte voor aanpassing, verbetering en meer tevredenheid in het dagelijks leven.
Neem contact op
